Chăm sóc người thân bị bệnh Alzheimer có thể vô cùng khó khăn và đòi hỏi sự chăm sóc lâu dài. Giống như các dạng sa sút trí tuệ và mất trí nhớ mãn tính khác, có những ngày bệnh nhân chỉ đơn giản là tái phát vài ngày và vài tuần trước đó, nhưng khi bệnh tiến triển, các vấn đề khác nhau trở nên rõ ràng và các hành vi mới của bệnh nhân có thể bắt đầu xuất hiện. Điều này sẽ khiến bạn cảm thấy khó chịu bởi bệnh nhân lúc này sẽ khó tính hơn, cáu gắt hơn và có thể trở nên đáng sợ.
Khi bệnh nhân Alzheimer ít có khả năng tự làm những việc mà họ muốn, họ sẽ trở nên phụ thuộc vào những người xung quanh hơn, mất tự chủ hơn, khiến họ dần trở nên tiêu cực.
Nếu bạn phải chăm sóc một bệnh nhân sa sút trí tuệ, điều quan trọng là bạn phải hiểu cách chăm sóc tốt nhất cho họ và thuận lợi nhất cho bạn. Đó là lý do Yaocare Medic muốn chia sẻ với bạn một số lời khuyên hữu ích để bạn có thể làm tốt công việc này.
Mục lục bài viết
Bạn cần giao tiếp với bệnh nhân Alzheimer
Giao tiếp là một trong những thách thức lớn đối với cả người chăm sóc và bệnh nhân khi mà việc hiểu và thông cảm ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Để thuận tiện cho việc giao tiếp với bệnh nhân Alzheimer, bạn nên chọn những từ ngữ đơn giản, dễ hiểu và sử dụng câu ngắn, nói với giọng điệu nhẹ nhàng. Ngoài ra khi nói chuyện với người bệnh, bạn cần thực hiện trong môi trường yên tĩnh, hạn chế giao tiếp khi tivi hoặc đài còn bật, điều này giúp bệnh nhân tập trung vào những gì bạn đang nói.
Bạn nên nhớ không nói với bệnh nhân Alzheimer như thể họ là một đứa trẻ hoặc coi như họ đang không ở đó. Bạn hãy gọi tên của họ và đảm bảo rằng họ đang chú ý tới bạn trước khi bắt đầu nói chuyện. Nếu họ đang cố gắng để truyền đạt điều gì đó với bạn, bạn hãy gợi ý cho họ bằng những từ ngữ phù hợp một cách nhẹ nhàng. Nếu bạn muốn hỏi lại, hãy kiên nhẫn chờ đợi đến khi họ nói xong, cố gắng đừng ngắt lời họ.
Xử lý ảo giác và hành vi ảo tưởng của bệnh nhân Alzheimer
Khi bệnh Alzheimer tiến triển, có một số bệnh nhân gặp phải ảo giác cũng như hành vi hoang tưởng. Ảo giác là khi một người nhìn, nếm, ngửi, cảm nhận hoặc nghe thấy điều gì đó không có ở đó và ảo tưởng là những niềm tin sai lầm mà bệnh nhân không thể nói ra.
Bạn hãy thử xử lý trường hợp này bằng cách tắt TV khi có chương trình bạo lực, đôi khi bệnh nhân Alzheimer không thể phân biệt được thực tế và những gì đang xảy ra trên TV. Nếu có thể, bạn hãy đánh lạc hướng họ vào chủ đề khác hoặc đưa họ ra khỏi nơi có các hình ảnh bạo lực.
Dù rất khó khăn, nhưng bạn đừng tranh luận với họ về những gì họ nghe thấy hoặc nhìn thấy.Thay vào đó, hãy cố gắng an ủi họ và đáp lại những gì họ đang thể hiện hoặc cảm thấy. Mặc dù bạn không thể ngăn chặn điều này, nhưng hãy đảm bảo rằng họ không thể chạm vào bất cứ thứ gì có thể làm tổn thương chính họ hoặc ai đó.
Những Thay Đổi Tâm Trạng của bệnh nhân Alzheimer
Một trong những điều khó xử lý nhất khi chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ là tâm trạng thay đổi đột ngột, đặc biệt có những bệnh nhân có hành động hoàn toàn khác thường. Ví dụ, một bệnh nhân vốn luôn hiền lành, với cách cư xử và phép tắc mẫu mực đột nhiên bắt đầu sử dụng ngôn từ thô lỗ và đưa ra những bình luận khiếm nhã, điều đó có thể khiến bạn khó chịu và tổn thương. Điều quan trọng là bạn cần tìm ra nguyên nhân gây ra sự thay đổi này. Mặc dù điều này sẽ không khắc phục được nhưng bạn sẽ có cách nhìn khác để có thể xử lý điều này tốt hơn.
Bạn cần cố gắng giữ bình tĩnh trong những lần bệnh nhân Alzheimer gây hấn với bạn và hãy nhắc nhở bản thân rằng đây không phải là chuyện cá nhân và họ đang bị bệnh, cần được cảm thông và chăm sóc. Mặc dù khó khăn nhưng điều này sẽ giúp bạn giải quyết được vấn đề.
Thông thường, cơn bộc phát là do bệnh nhân thất vọng vì không thể giao tiếp hoặc hiểu được. Có thể hữu ích khi bạn sử dụng một số quy ước, hiệu lệnh dễ hiểu để giao tiếp với bệnh nhân.
Bệnh nhân Alzheimer hay đi lang thang
Chăm sóc bệnh nhân Alzheimer quan trọng nhất là việc giữ cho họ an toàn nhất có thể. Một số bệnh nhân Alzheimer có xu hướng đi lang thang, đôi khi họ đi xa nhà hoặc những nơi an toàn của họ. Nhiệm vụ của bạn là phải kiểm soát và hạn chế tình trạng này để đảm bảo bệnh nhân của bạn không bị lạc.
Bước đầu tiên là bạn đảm bảo bệnh nhân đeo một chiếc vòng tay hoặc vòng cổ y tế để nhận dạng. Nếu bệnh nhân bị lạc và không thể giao tiếp rõ ràng, chiếc vòng đó sẽ thông báo cho các bác sĩ và người thân. Bạn nên thông báo cho chính quyền và hàng xóm để họ biết tình hình.
Đảm bảo rằng bạn luôn sẵn có một bức ảnh hoặc video gần đây của bệnh nhân để hỗ trợ cảnh sát, báo chí địa phương và hàng xóm nếu người bệnh bị lạc và mất phương hướng.
Bạn cần kiểm tra cửa thường xuyên để đảm bảo cửa vẫn được khóa và nếu cần, hãy cân nhắc sử dụng chốt khóa hoặc khóa thứ hai. Nếu bệnh nhân đã quen với các ổ khóa, việc làm thêm một chốt sẽ giúp ích đáng kể.
Đi vệ sinh không tự chủ
Người cao tuổi và những người bị bệnh Alzheimer có thể bắt đầu không kiểm soát được việc đi tiểu khi tình trạng của họ trở nên tồi tệ hơn. Điều này rất khó khăn đối với bệnh nhân và người chăm sóc.
Một số điều có thể giúp bạn hạn chế được điều này:
- Đưa bệnh nhân đi vệ sinh thường xuyên hơn và đúng lịch trình. Ví dụ, đưa họ vào nhà vệ sinh cứ sau hai đến ba giờ mà không cần họ yêu cầu.
- Để ý các dấu hiệu người bệnh có thể cần đi vệ sinh. Họ có thể kéo quần áo hoặc có vẻ bồn chồn.
- Bạn cần chấp nhận rằng sẽ có lúc họ đi vệ sinh không tự chủ. Hãy bình tĩnh và động viên bệnh nhân nếu họ khó chịu. Bạn nên ghi chép lại thời điểm này để tìm cách ngăn chặn hoặc tránh điều đó xảy ra.
- Hạn chế bệnh nhân đi vệ sinh không tự chủ vào ban đêm bằng cách cắt giảm một số loại chất lỏng trước khi đi ngủ và để họ sử dụng vào những thời điểm nhất định của buổi chiều.
- Nếu bạn đưa bệnh nhân ra ngoài, bạn cần có một kế hoạch cần thiết. Cần mang một bộ quần áo dự phòng, thậm chí có thể đóng bỉm cho họ.
Tắm, mặc quần áo, ăn uống cho bệnh nhân Alzheimer
Điều quan trọng cần nhớ là ngay cả những công việc cơ bản nhất hiện nay cũng là một thách thức đối với một người mắc bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ giai đoạn cuối, và những việc đơn giản như tắm rửa, mặc quần áo hay thậm chí ăn uống cũng có thể là một trải nghiệm đáng sợ.
Tắm
Thiết lập một thói quen và lên kế hoạch tắm khi bệnh nhân bình tĩnh nhất. Bạn nên nói chuyện với bệnh nhân trong suốt quá trình tắm và giải thích rõ ràng những gì bạn đang làm để bệnh nhân bình tĩnh.. Nếu họ có thể, hãy để họ tự làm những gì họ có thể làm trước khi bạn bắt đầu trợ giúp.
Bạn cần chuẩn bị thật đầy đủ mọi thứ cần thiết. Nếu trời lạnh, bạn cần đảm bảo phòng ấm, nhiệt độ nước ấm và chuẩn bị áo choàng hoặc khăn tắm bên cạnh.
Hãy đơn giản hóa mọi thứ hết mức có thể, chẳng hạn như việc tắm rửa hàng ngày là không cần thiết. Bạn hãy sử dụng xịt tắm gội khô cho những ngày ở giữa. Tắm gội khô vẫn giúp làm sạch cơ thể và diệt tới 99% vi khuẩn có hại cho da mà không cần tới nước. Bệnh nhân Alzheimer chỉ cần ngồi trên giường để bạn dùng xịt tắm gội khô lau người.
Bạn có thể sử dụng tắm khô thảo dược cho bệnh nhân của bạn, mùi hương thảo dược sẽ khiến họ thư giãn, đầu óc nhẹ nhàng, điềm tĩnh hơn và ngủ ngon giấc.
Xem thêm: Tắm gội khô và bài thuốc chữa bệnh của người Dao Áo dài
Dù tắm bằng phương pháp nào thì bạn hãy giúp bệnh nhân bằng sự đồng cảm và tử tế. Họ rất cần bạn.
Mặc quần áo cho bệnh nhân Alzheimer
Việc quyết định xem mặc quần áo gì, kéo khóa, cài cúc sẽ là thách thức mới đối với người mắc bệnh Alzheimer. Với tư cách là người chăm sóc họ, bạn có thể thực hiện công việc này một cách thoải mái nhất có thể.
Bạn nên hướng dẫn họ mặc quần áo vào cùng một thời điểm mỗi ngày để họ quen với việc đó như một phần thói quen và khuyến khích họ tự mặc quần áo nhiều nhất có thể. Hãy lên kế hoạch để bệnh nhân của bạn có đủ thời gian, không bị áp lực hay căng thẳng.
Bạn cần giới hạn sự lựa chọn của bệnh nhân Alzheimer và nếu họ rất thích một bộ trang phục nào đó, bạn hãy mua một vài bộ giống nhau.
Bạn hãy chắc chắn chọn những bộ quần áo dễ mặc vào và cởi ra và thoải mái.
Ăn uống
Ăn uống là một hoạt động khác cũng đem lại thách thức không nhỏ đối với người bị bệnh Alzheimer và người chăm sóc. Một số người có thể cần được khuyến khích để tuân theo một chế độ ăn uống cân bằng trong khi những người khác có thể muốn ăn mọi lúc.
Giờ ăn hàng ngày rất quan trọng, nhưng hãy nhớ thích nghi với nhu cầu thay đổi của bệnh nhân và cố gắng tạo ra một môi trường yên tĩnh và hạn chế sự xao nhãng của họ khi ăn.
Bạn có thể đưa ra cho bệnh nhân một số sự lựa chọn nhưng cũng hạn chế chúng để không làm họ nhầm lẫn và đảm bảo thức ăn hấp dẫn với hương vị quen thuộc của họ.
Nếu bạn đối mặt với công việc này một cách đồng cảm, bạn sẽ có thể thay đổi linh hoạt khi cần thiết. Ví dụ, nếu bạn nhận thấy bệnh nhân đang chiến đấu để ăn bằng đũa, hãy để họ dùng thìa.
Các vấn đề về giấc ngủ
Đối với bệnh nhân Alzheimer, giấc ngủ cũng có thể trở thành một thách thức khó khăn. Ban ngày họ có thể ngủ quên nhưng ban đêm họ lại gặp khó khăn để chìm vào giấc ngủ. Việc giúp bệnh nhân của bạn ngủ ngon giấc vào buổi đêm cần có một kế hoạch.
Ban ngày, bạn khuyến khích họ tập thể dục và hạn chế ngủ trưa nhưng đảm bảo họ vẫn được nghỉ ngơi đầy đủ vì nếu không họ sẽ kiệt sức và dẫn đến tình trạng bồn chồn vào buổi chiều muộn.
Bạn duy trì các hoạt động khác của họ vào khung giờ sớm hơn. Ví dụ như tắm, ăn bữa cơm gia đình với bệnh nhân. Ban đêm, hãy cố gắng thiết lập một không gian yên tĩnh, có thể bật một điệu nhạc du dương để người bệnh dễ ngủ hơn.
Sử dụng xịt tắm khô thảo dược cũng sẽ giúp người bệnh ngủ ngon hơn.
Bạn cần để bệnh nhân ngủ vào một khung giờ nhất định và hạn chế để họ uống trà hoặc cafe vào cuối ngày.
Nếu bóng tối dường như làm bệnh nhân mất phương hướng hoặc khó chịu, hãy sử dụng đèn ngủ trong phòng ngủ của họ, trong hành lang và trong phòng tắm.
Kết luận
Chăm sóc bệnh nhân Alzheimer là một thách thức to lớn và không phải lúc nào bạn cũng cảm thấy thích thú, nhưng nếu bạn có thể nhớ một vài điểm chính, nó sẽ giúp bạn và bệnh nhân Alzheimer vượt qua những ngày tồi tệ nhất.
Hãy bình tĩnh và không đối xử với người đó như thể họ là một đứa trẻ. Điều quan trọng là bạn cần phải tử tế và tôn trọng họ.
Giao tiếp bằng mắt với họ, gọi họ bằng tên và nhắc họ rằng bạn là ai nếu họ không nhận ra bạn. Nếu họ bối rối, đừng cãi nhau. Đánh lạc hướng họ nếu có thể và đáp lại những cảm xúc mà họ đang giao tiếp, thay vì những gì đang được nói.
Và, quan trọng nhất, đừng để cảm xúc cá nhân xen lấn. Nếu những người bị sa sút trí tuệ tỏ ra thô lỗ, gọi tên bạn hoặc xúc phạm bạn, hãy nhớ rằng đó không phải là bạn — và cũng không phải họ. Họ cũng khiếp sợ và thất vọng như bạn và cần sự kiên nhẫn và cảm thông của bạn.
Yaocare Medic – Hương Dược Trị Liệu