Ngày nay, mọi người thường sử dụng 2 thuật ngữ đột tử và đột quỵ để miêu tả những người đang khỏe mạnh nhưng đột ngột tử vong vì nhiều nguyên nhân. Các chuyên gia y tế cho rằng đột tử liên quan nhiều đến trái tim còn đột quỵ liên quan nhiều đến não. Làm như thế nào để phân biệt 2 tình trạng này, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này.
Mục lục bài viết
Phân biệt đột tử và đột quỵ
Đột tử
Đột tử có thể xuất phát từ thuật ngữ ngưng tim đột ngột (Sudden Cardiac Arrest), biểu hiện thường gặp một bệnh nhân đang có vẻ bình thường đột nhiên gục xuống. Đột tử là tình trạng tim ngừng đập một cách đột ngột và có thể gây tử vong trong ít phút nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nguyên nhân của đột tử là do mạch máu nuôi tim bị tắc nghẽn hoặc do tình trạng rối loạn nhịp làm cho tim không thể hoạt động và gây cho bệnh nhân tử vong rất nhanh.
Cho đến nay đột tử do tim mạch vẫn là nguyên nhân hàng đầu.
Đột quỵ
Đột quỵ là khi một trong những mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn, có thể tắc nghẽn do cục máu đông hoặc tắc nghẽn do xơ vữa động mạch. Ngoài ra, đột quỵ còn do vỡ mạch máu và nguyên nhân thường gặp là do cao huyết áp. Tuy nhiên, tình trạng này dễ gây tử vong nhanh hơn và cao hơn so với đột quỵ do tắc mạch máu não.
Trên 90% tình trạng đột quỵ có dấu hiệu thần kinh khu trú, tức là thường bệnh nhân sẽ yếu tay chân cùng bên, có thể méo miệng, nói lắp sau đó diễn tiến nặng dần dẫn đến hôn mê sau đó tử vong. Còn đột tử có thể gây tử vong ngay lập tức mà không có dấu hiệu bệnh trước.
Nguyên nhân đột quỵ
Do áp lực cuộc sống, chế độ ăn uống không khoa học, không vận động và lạm dụng các chất kích thích là một vài trong nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ người dưới 45 tuổi bị đột quỵ gia tăng.
Độ tuổi càng lớn thì thường càng dễ bị đột quỵ. Thông thường sẽ rơi vào độ tuổi từ 55 đến 65 tuổi. Trên 90% các trường hợp bị đột quỵ đều có nguyên nhân, trong đó đa số các trường hợp bệnh nhân không biết các bệnh mãn tính trước đó như cao huyết áp, tiểu đường hoặc biết mình có bệnh nhưng cảm giác cơ thể vẫn khỏe. Những bệnh nhân này rất khó để bác sĩ thuyết phục được bệnh nhân uống các loại thuốc để kiểm soát bệnh, ngăn sự tiến triển của các mảng xơ vữa.
Khuyến cáo của bác sĩ
Nói tóm lại đột tử và đột quỵ bao giờ cũng có nguyên nhân và cách phòng ngừa tốt nhất là phải tìm ra yếu tố nguy cơ của bệnh. Điều này có thể thực hiện bằng cách khám sức khỏe định kỳ đặc biệt đối với người cao tuổi. Bên cạnh đó, một số người bị ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nghề nghiệp như tài xế thì việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên là vô cùng quan trọng. Đặc biệt là những tài xế lái xe đường dài, lái xe đêm thường xuyên sử dụng chất chống buồn ngủ có thể làm gia tăng nguy cơ tăng huyết áp dẫn đến đột quỵ.
Đối với người dân, khi phát hiện người bị đột quỵ thì có thể sơ cứu bằng cách cho bệnh nhân nằm nghiêng, mở cổ áo bệnh nhân cho thông thoáng và đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế điều trị đột quỵ gần nhất để kịp thời tái thông mạch máu.
Theo thông tin được báo cáo tại hội nghị đột quỵ quốc tế năm 2022, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca bệnh đột quỵ và giống như các bệnh mãn tính khác, con số này vẫn đang có chiều hướng gia tăng. Trong đó tỉ lệ người bị đột quỵ dưới 45 tuổi chiếm 7,2 % và tỉ lệ đột quỵ ở nam gấp 1,5 lần so với nữ. Tình trạng đột tử và đột quỵ có thể do lối sống thiếu lành mạnh của phần lớn nam giới như hút thuốc, uống rượu bia thường xuyên kèm theo thức khuya, lười vận động khiến tỉ lệ này tăng cao.