Khi nói đến việc chăm sóc người già, vệ sinh tắm rửa là một vấn đề hết sức phổ biến. Việc xác định lý do tại sao họ không thích tắm là cách tốt nhất để bạn lập một kế hoạch thành công khi đưa người cao tuổi đi tắm và thay quần áo sạch sẽ. Có thể có một hoặc nhiều nguyên nhân, nhưng chúng đều ảnh hưởng tới vấn đề vệ sinh của người cao tuổi.
Vệ sinh thân thể kém sẽ khiến cho cơ thể có mùi và ngoại hình trở nên xấu xí. Tuy nhiên, những thay đổi cực đoan trong thói quen tắm có thể dẫn đến việc bỏ bê bản thân, ảnh hưởng đến đời sống xã hội của người cao tuổi (và chất lượng cuộc sống về lâu dài) và thậm chí gây nguy hiểm cho sức khỏe của họ. Những người chăm sóc thường cố gắng thuyết phục, thậm chí tranh cãi để những người cao tuổi chịu đi tắm thường xuyên hơn. Tuy nhiên, vấn đề người cao tuổi không tắm còn bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân hơn là những gì ta đang thấy.
Mục lục bài viết
Họ bị trầm cảm
Nếu một người thân của bạn đã từng trang điểm, tắm rửa thường xuyên hoặc từ chối mặc một chiếc áo sơ mi nhăn nheo đột nhiên ngừng chăm sóc bản thân, trước hết bạn hãy nghĩ xem liệu có phải họ đang bị trầm cảm hay không. Bạn nên đưa họ tới gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe, đặc biệt là khi họ cảm thấy mệt mỏi, không có năng lượng để làm bất kỳ việc gì, kể cả những việc mà trước đây họ yêu thích.
Khi sức khỏe yếu, hành vi của người cao tuổi cũng thay đổi và họ dường như không hứng thú với một điều gì nữa. Trầm cảm không phải lúc nào cũng có biểu hiện rõ ràng để nhận biết, đặc biệt là ở những người cao tuổi, vì vậy hãy lưu ý các dấu hiệu cảnh báo của bệnh trầm cảm để đề phòng.
Cảm thấy mất kiểm soát và sự tự tôn
Người cao tuổi thường cảm thấy như thể họ đang mất kiểm soát với cuộc sống của chính mình. Chính vì thế mà họ muốn giữ một điều gì đó trong tầm kiểm soát, và đó chính là vấn đề vệ sinh cá nhân. Họ cho rằng điều này thể hiện sự tự tôn, quyền lực của mình khi mà mọi thứ xung quanh họ đều không thể quyết như ngày còn trẻ.
Bạn cũng như những thành viên khác trong gia đình có thể không hài lòng và cằn nhằn với tất cả những điều họ muốn, nhưng nếu bạn càng cố bắt họ vệ sinh cá nhân hay làm điều gì đó theo ý bạn thì họ sẽ càng có xu hướng chống đối. Họ sẽ nghĩ rằng, thế hệ trẻ đang muốn tiếp quản và quyết định mọi thứ, còn họ chỉ được phép “tuân lệnh”.
Các giác quan của người cao tuổi kém đi
Mũi của bạn có thể dễ dàng nhận ra mùi nước tiểu, mồ hôi và phân, nhưng những người lớn tuổi thậm chí có thể không nhận thấy những mùi hương khó chịu này. Họ đặc biệt không ngửi thấy mùi của chính họ và nhà của họ. Điều này là do các giác quan của họ không còn nhạy bén như trước nữa. Quá trình lão hóa kéo theo sự suy yếu của các giác quan, đặc biệt là khứu giác. Nhiều người cao niên bắt đầu tắm gội và thay quần áo ít thường xuyên hơn vì họ khó nhận ra mùi cơ thể hoặc mắt họ cũng không nhìn thấy rõ vết bẩn trên quần áo. Họ không biết đã đến lúc phải tắm gội và giặt giũ quần áo.
Không nhận biết được thời gian
Thật buồn khi nhiều người cao tuổi không có hoạt động gì trong cuộc sống hàng ngày. Thời gian của họ cứ trôi đi lặng lẽ mà họ không còn nhận biết được hôm nay là thứ mấy bởi chẳng có điều gì đặc biệt xảy ra. Có lẽ vì vậy mà họ cũng không biết mình đã tắm lần cuối là khi nào và cách bao lâu. Năng lượng của họ cứ giảm dần vô ích.
Có lẽ đó là lý do vì sao bạn nên khuyến khích người thân của mình tham gia các hoạt động thể dục thể thao hoặc hoạt động của câu lạc bộ người cao tuổi để có những mối quan hệ khác. Người già có bạn bè và hoạt động thể thao sẽ nhận biết tốt ngày tháng cũng như có được trí óc minh mẫn.
Luôn có cảm giác sợ hãi
Phòng tắm có thể là một nơi đáng sợ đối với nhiều người cao tuổi. Điều này cũng dễ hiểu bởi nhà tắm là nơi có bề mặt trơn, cứng và gạch một màu dễ tạo cảm giác lạnh lẽo, trẻ nhạt. Chưa kể những cạnh sắc của bàn đá, vòi nước sẽ khiến người cao tuổi dễ bị va đập. Đi tắm bằng vòi hoa sen hay bồn tắm đã từng là thói quen không phải suy nghĩ của họ, nhưng giờ công việc cơ bản này lại mang đến nhiều rủi ro khiến họ có cảm giác sợ hãi, e dè. Họ có thể bị bầm tím, gãy xương hông, thậm chí là bị liệt nếu té ngã. Nỗi sợ này chắc chắn đủ để khiến người cao tuổi của bạn không muốn đi tắm.
Một số nghiên cứu cho thấy có những người cao tuổi hạn chế tắm rửa bởi họ sợ bị ngã và sẽ bị khuyết tật trong tương lai thay vì việc chăm sóc sức khỏe để tăng cường khả năng vận động. Về cơ bản, họ đã sửa đổi thói quen vệ sinh cá nhân vì sợ hãi những điều còn chưa xảy ra. Nỗi sợ hãi này khiến họ không muốn tắm và chỉ muốn rửa mặt, lau người …..
Suy giảm nhận thức
Vệ sinh cá nhân kém là một triệu chứng cực kỳ phổ biến của bệnh Alzheimer và các loại sa sút trí tuệ khác. Thuyết phục một người lớn tuổi kháng cự đi tắm đã đủ khó, nay bệnh nhân sa sút trí tuệ còn không nhớ phải tắm rửa như thế nào. Họ gần như quên hết những điều này. Các tình trạng gây suy giảm nhận thức thường đi kèm với trầm cảm, khó thay đổi hành vi, nhạy cảm với các kích thích và không có khả năng theo dõi thời gian. Khi những điều này kết hợp với nhau, nó có thể khiến người thân từ chối tắm hoặc nhầm tưởng rằng họ đã tắm trong nhiều ngày, nhiều tuần hoặc nhiều tháng hoặc họ không biết là mình phải tắm.
Mức độ sợ hãi và khó chịu thường tăng lên bởi chứng sa sút trí tuệ. Một người cao tuổi bị sa sút trí tuệ có thể không hiểu tại sao nước chảy vào người họ nên họ sợ hãi, họ cũng có thể ảo tưởng rằng vòi hoa sen sẽ hút họ xuống. Khi nói đến việc tắm, bệnh nhân sa sút trí tuệ không hiểu bạn đang cố gắng “làm gì với họ”. Đây là một trải nghiệm rất khó khăn đối với người chăm sóc.
Khó chịu
Khó chịu là một “thủ phạm” khác khiến người cao tuổi không thích tắm. Người già dễ bị cảm hơn nhiều so với người trẻ. Họ có thể mệt mỏi nhanh chóng và không còn cảm giác thăng bằng và chuyển động linh hoạt như họ đã từng. Và giờ đây họ có thể cần ai đó giúp tắm rửa, lúc này họ cảm thấy xấu hổ và khó chịu. Ngoài ra bệnh đau khớp và mệt mỏi cũng khiến những công việc đơn giản như thay quần áo, tắm gội trở nên phức tạp và khó khăn.
Ví dụ như bệnh nhân Parkinson, dù bệnh của họ không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó khiến cho chất lượng cuộc sống của họ đi xuống. Người cao tuổi bị Parkinson tay chân sẽ run, có lúc cứng đờ nên việc di chuyển là khó khăn, chưa kể họ còn bị mất thăng bằng dẫn đến dễ bị té ngã. Điều này khiến họ cảm thấy sợ hãi mỗi khi phải di chuyển vào nhà tắm, nơi có nhiều nguy hiểm tiềm ẩn.
Kết luận
Khi đã biết được nguyên nhân hành vi né tránh việc tắm rưả và thay quần áo của người cao tuổi, bạn sẽ giải quyết vấn đề một cách dễ dàng hơn, và có sự thấu hiểu, cảm thông với những gì đang xảy ra với người thân của mình. Bạn cần nhớ, bản thân họ không phải như vậy, những gì họ làm là do tuổi già, do bệnh tật. Đến một ngày nào đó, bạn và tôi cũng trở thành những người cao tuổi khó tính và gàn dở.