Không phải người già nào cũng bị hoang tưởng, điều đó chứng tỏ đây không phải là một điều tất yếu của quá trình lão hóa. Nguyên nhân của người cao tuổi bị hoang tưởng vẫn đang được các nhà khoa học nghiên cứu thêm. Khi bạn chăm sóc cha mẹ già bị hoang tưởng, bạn có thể rơi vào trạng thái căng thẳng, lo lắng, thậm chí là sợ hãi. Bạn sẽ luôn tự hỏi tại sao người cao tuổi bị hoang tưởng. Và không phải lúc nào bạn cũng nhận ra bố, mẹ mình bị hoang tưởng để kịp thời đối phó với các tình huống. Bệnh nhân giai đoạn giữa và cuối của Alzheimer và các bệnh sa sút trí tuệ thường có xu hướng xuất hiện triệu chứng hoang tưởng.
Để biết thêm thông tin cần thiết khi chăm sóc cha mẹ già bị hoang tưởng, hãy đọc tiếp bài viết này của chúng tôi.
Nguyên nhân người cao tuổi bị hoang tưởng
Việc đầu tiên bạn cần làm khi nhận thấy cha mẹ mình bị hoang tưởng là đưa họ đến gặp bác sĩ. Như chúng tôi đã nói ở trên, hoang tưởng không phải là phần bình thường của quá trình lão hóa mà đây là triệu chứng hoặc biến chứng của những căn bệnh mãn tính khác mà cha mẹ bạn đang mắc phải. Dưới đây là một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hoang tưởng.
Sử dụng chất kích thích
Nghiện là khi bộ não bị ảnh hưởng, nó sẽ ưu tiên chất được sử dụng nhiều thay cho những thứ khác. Khi người cao tuổi lạm dụng bia, rượu hay ma túy dẫn đến nghiện thì họ có thể sẽ bị ảo tưởng.
Không chỉ có rượun bia và ma túy, thuốc kê đơn bị lạm dụng cũng gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng dẫn đến hoang tưởng.
Bệnh mãn tính
Một số tình trạng bệnh nghiêm trọng cũng ảnh hưởng đến thần kinh và gây ra rối loạn tâm thần. Ngay cả hiện tượng mất nước nghiêm trọng, bạn nghĩ là nó không ảnh hưởng gì đến não nhưng không phải thế, mất nước gây ra nhiễm trùng, rối loạn chức năng thận và dẫn đến các triệu chứng giống như bệnh sa sút trí tuệ. Nếu bỗng dưng cha, mẹ bạn bị hoang tưởng mà không rõ nguyên nhân, có thể họ đang gặp phải vấn đề sức khỏe nào đó cần được điều trị.
Sa sút trí tuệ
Thực tế có đến 40% bệnh nhân sa sút trí tuệ bị hoang tưởng ở giai đoạn giữa hoặc cuối của bệnh. Khi người cao tuổi suy giảm chức nhận thức, họ cố gắng tìm lại những ký ức và lúc này ảo tưởng hình thành. Thật sự rất khó khăn để bạn chăm sóc người cao tuổi bị hoang tưởng, nhưng bạn có thể nhờ trợ giúp của bác sĩ, nhân viên chăm sóc chuyên nghiệp và người thân.
Trầm cảm
Không phải là phổ biến nhưng bệnh nhân trầm cảm nghiêm trọng có thể sẽ mắc chứng hoang tưởng. Bệnh nhân hoang tưởng do trầm cảm thường có niềm tin mãnh liệt rằng họ đáng bị trừng phạt hoặc họ là một người xấu, họ tất cả các sai lầm đều là do họ. Người già hoang tưởng do trầm cảm thường công kích bản thân hơn người khác.
Rối loạn hoang tưởng
Bệnh nhân bị tâm thần phân liệt cũng có thể bị hoang tưởng và thường gặp ở người trẻ.
Chăm sóc cha mẹ già bị hoang tưởng
Dù nguyên nhân cha mẹ già của bạn bị hoang tưởng là gì thì điều này cũng thật khó khăn để đối diện, chấp nhận và đối phó với nó. Việc đầu tiên bạn cần là đưa người thân của mình tới gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là những việc làm nên và không nên khi người cao tuổi bị hoang tưởng.
Nên: thông cảm
Hoang tưởng sẽ khiến cha mẹ bạn cảm thấy khó hiểu và sợ hãi. Lúc này họ không biết dựa vào đâu, tin vào ai để phân biệt hiện thực với những ảo tưởng của mình. Trên thực tế, bệnh nhân hoang tưởng đã coi những suy nghĩ không thật của họ là thật, và điều này sẽ khiến bạn và gia đình bối rối, khó chấp nhận. Việc tốt nhất bạn có thể làm cho họ là hãy thông cảm cho cha mẹ mình, họ không cố tình bịa ra chuyện để gây sự chú ý của bạn, họ đang gặp khó khăn thực sự.
Nên: theo dõi đồ đạc của người cao tuổi
Người già bị hoang tưởng thường gặp phải các vấn đề xung quanh đồ đạc của mình. Họ luôn để nhầm chỗ và rồi buộc tội người khác ăn cắp chúng. Chính vì thế bạn hãy để ý mỗi khi cha mẹ mình cất đồ đạc và ghi chép lại những nơi mà họ thường vứt bỏ chúng.
Ví dụ: bạn hãy để ý xem mẹ bạn thường cho ai mỹ phẩm, đồ trang sức hoặc bố bạn thường tặng ai những quyển sách. Sẽ rất có ích nếu bạn yêu cầu họ viết lại hoặc quay video lại những thói quen này khi còn minh mẫn. Họ sẽ tin những gì họ làm hơn là tin bạn. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng hiệu quả nhưng chí ít bạn có thể biết được họ nói thật hay họ đang hoang tưởng.
Không nên: nói rằng người cao tuổi đã sai
Đúng là những ảo tưởng của người cao tuổi bị chứng hoang tưởng là không có thật nhưng bạn cố gắng đừng nói rằng họ đã sai. Vì chính điều này sẽ khiến họ không còn tin tưởng bạn nữa.
Việc áp dụng những suy luận logic để giải thích cho bệnh nhân hoang tưởng không mang lại lợi ích bởi trong tâm trí họ, những nghĩ là hoàn hảo và việc phá vỡ điều này sẽ dẫn đến sự hoảng loạn về tinh thần của người bệnh.
Thay vì một mực khẳng định họ đã sai, hãy đứng về phía họ, thể hiện sự thông cảm như: “Con chắc rằng thật đáng sợ khi có người lạ vào nhà của chúng ta, hoặc “nếu thỏi son của mẹ bị đánh cắp, mẹ tức giận là điều hợp lý”.
Không nên: giận cha mẹ bạn khi họ bị hoang tưởng
Khả năng cao bạn sẽ trở thành “tội phạm” hoặc “mục tiêu” cho chứng hoang tưởng của cha mẹ bạn. Nhưng đừng nghĩ rằng họ ghét bạn, họ đang cố gây sự với bạn mà hãy nhớ rằng họ đang bị bệnh, và có điều gì đó đang ảnh hưởng đến suy nghĩ của họ.
Nếu bạn đang cố chống đối lại với những lời buộc tội của bệnh nhân hoang tưởng thì hãy suy nghĩ lại, bỏ đi yếu tố cá nhân trong những tình huống này. Và tất nhiên, bạn sẽ khó lòng có thể chăm sóc cha mẹ mình khi bạn là mục tiêu cho căn bệnh của họ. Nếu bạn muốn tiếp xúc với cha mẹ mình, hãy nhờ người chăm sóc hay ai đó được họ tin tưởng có mặt tại đó để họ cảm thấy yên tâm.
Nên: sắp xếp lại căn nhà để đảm bảo an toàn cho người cao tuổi bị hoang tưởng
Người bị hoang tưởng sẽ có xu hướng gây ra những hành động không an toàn cho người thân và chính mình. Do đó, bạn cần đảm bảo không gian của họ không chứa những vật nguy hiểm như dao, kéo. Tốt nhất bạn nên cất những đồ dùng này cẩn thận hoặc trong tủ có khóa khi không dùng tới. Bạn cũng nên để ý cửa nhà bởi người già bị suy giảm trí nhớ sẽ hay đi lang thang và dễ bị lạc vì không nhớ đường về. Ngoài ra, việc tắm gội cho bệnh nhân hoang tưởng cũng gặp khó khăn, họ mất đi nhận thức về nước và có thể coi đó là sự tấn công và sẽ có phản xạ hung hãn, bị kích động. Chính vì thế, việc chuẩn bị sẵn bộ đôi sữa tắm khô và dầu gội khô cho người cao tuổi bị hoang tưởng là điều cần thiết.
Nên: tìm kiếm sự trợ giúp
Dù bạn chăm sóc cha mẹ bị hoang tưởng hay bị bệnh mãn tính nào thì cũng đừng nghĩ rằng bạn đơn độc. Bạn hoàn toàn có thể tìm kiếm sự trợ giúp của người thân, bác sĩ và những chuyên viên chăm sóc đặc biệt. Bệnh hoang tưởng là một trong những vấn đề rất khó giải quyết và gây căng thẳng cho người chăm sóc bởi nó ảnh hưởng đến nhận thức, tâm trạng của bệnh nhân, bạn không còn nhận ra cha mẹ mình nữa. Việc tìm kiếm người giúp đỡ là cần thiết để có thể xử lý tình huống tốt hơn, tránh những sai lầm đáng tiếc cũng như những căng thẳng cho bạn và gia đình.
Xem thêm: Ảo giác khác hoang tưởng như thế nào
Yaocare Medic – Hương Dược Trị Liệu