Khi các tế bào thần kinh ở não hoặc kết nối giữa chúng bị mất đi khiến não co lại người ta gọi là teo não. Người bị teo não chủ yếu do gặp phải các vấn đề về não như: bại não, mất trí nhớ hoặc mắc một số bệnh truyền nhiễm. Người bị teo não sống được bao lâu còn tùy thuộc vào vị trí teo não, nguyên nhân cụ thể và tiên lượng của bệnh.
Mục lục bài viết
Teo não là gì?
Người bị teo não sẽ mất đi những tế bào não cũng như các kết nối giữa các tế bào khiến thể tích não giảm và não bị co lại. Teo não sẽ khiến người bệnh gặp phải các vấn đề liên quan đến nhận thức, trí nhớ cũng như thực hiện công việc hàng ngày. Người bị teo não càng nhiều thì sức khỏe càng suy yếu và sớm tử vong.
Có 2 loại teo não phổ biến:
- Teo não khu trú: chỉ một vùng não bị co lại.
- Teo não tổng quát: toàn bộ não bị tổn thương và co lại.
Teo não có phải là một phần bình thường của quá trình lão hóa không?
Liệu teo não có phải là bình thường khi chúng ta già đi không hay đây chỉ là một bệnh lý liên quan đến não. Các nghiên cứu chỉ ra rằng lão hóa là một trong những tác nhân khiến các tế bào biến mất và làm cho não co lại. Tuy nhiên, ngoài lão hóa thì teo não cũng xảy ra khi não bị tổn thương do bệnh tật và không liên quan đến tuổi tác, thậm chí tốc độ teo não còn nhanh hơn so với quá trình lão hóa.
Ai có nguy cơ bị teo não?
Những người bị teo não là những người xuất hiện một số yếu tố nguy cơ sau:
- Người già, người cao tuổi.
- Gia đình có tiền sử mắc bệnh rối loạn di truyền như: huntington, parkinson…
- Gia đình có tiền sử mắc bệnh rối loạn thần kinh như: alzheimer…
- Gặp phải chấn thương đầu hoặc não.
- Nghiện rượu.
- Nghiện thuốc lá.
Mối quan hệ giữa teo não và mất trí nhớ
Teo não có quan hệ mật thiết với mất trí nhớ. Người già bị mất trí sẽ khiến não co lại cực độ. Và ngược lại, người cao tuổi bị teo não do lão hóa cũng khiến có trí nhớ bị giảm sút.
Chứng mất trí nhớ là thuật ngữ chung để nói đến những bệnh liên quan đến nhận thức, tư duy, ghi nhớ và nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Một số bệnh mất trí phổ biến như Alzheimer, huntington, mất trí nhớ thể Lewy, …
Người bị teo não có mất ngôn ngữ không?
Bệnh nhân Alzheimer là một trong những người bị teo não mất đi khả năng sử dụng ngôn ngữ (nói, diễn đạt và hiểu). Người bệnh gặp phải tổn thương não tại các khu vực chịu trách nhiệm kiểm soát khả năng sử dụng và xử lý ngôn ngữ. Mức độ nghiêm trọng của mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau.
Triệu chứng và nguyên nhân của teo não
Nguyên nhân nào gây ra chứng teo não?
Não bị mất đi tế bào thần kinh và kết nối giữa chúng bởi nhiều nguyên nhân khác nhau: bại não, viêm não, chấn thương sọ não, alzheimer, huntington, HIV &AIDS, đa xơ cứng, đột quỵ…
Triệu chứng của teo não là gì?
Biểu hiện cũng nhưng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng teo não sẽ khác nhau tùy thuộc vào việc não bị tổn thương ở vị trí nào, chúng có thể bao gồm:
- Mất ngôn ngữ: gặp khó khăn khi nói, viết và hiểu ý nghĩa của từ ngữ.
- Mất trí: người bị teo não sẽ mất đi ký ức và khả năng hình thành ký ức mới. Họ có thể gặp phải ảo giác, hoang tưởng cũng như tâm trạng tính cách sẽ thay đổi nhiều.
- Đông kinh: người bị teo não có thể lên cơn động kinh, co giật, mất ý thức, co thắt, nghiến răng.
Chẩn đoán và xét nghiệm bệnh teo não
Teo não được chẩn đoán như thế nào?
Để có thể chẩn đoán được chứng teo não cũng như các bệnh lý khác liên quan đến não, bác sĩ thường sẽ hỏi bệnh nhân một số câu hỏi liên quan đến tiền sử và tình trạng sức khỏe của bạn như:
- Triệu chứng của các vấn đề liên quan đến não, trí nhớ và chúng bắt đầu như nào, có xảy ra thường xuyên hay không và mức độ trầm trọng có tiến triển theo thời gian không?
- Tiền sử bệnh án, bạn có từng gặp phải các vấn đề này trước đây hay không?
- Tiền sử gia đình có ai mắc phải các vấn đề sức khỏe này không cũng như các bệnh lý có liên quan.
Cùng với việc thăm hỏi, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá chức năng não của người bệnh như:
- Khả năng phối hợp.
- Chuyển động của mắt.
- Khả năng sử dụng ngôn ngữ.
- Trí nhớ.
- Khả năng xử lý, giải quyết vấn đề.
Có thể phát hiện teo não qua MRI không?
Thông qua chụp MRI, chúng ta có thể phát hiện ra chứng teo não, hình ảnh biểu hiện qua việc chụp cộng hưởng từ (MRI) sẽ cho bạn thấy sự co lại của não.
Ngoài MRI, chụp cắt lớp vi tính (CT) cũng có thể phát hiện ra tình trạng teo não nhưng không phát hiện được vị trí cụ thể xảy ra tổn thương của não.
Điều trị cho người bị teo não
Phương pháp điều trị teo não là gì?
Bệnh teo não không có một phương pháp điều trị duy nhất vì nguyên nhân gây ra hiện tượng này có thể từ nhiều bệnh khác nhau. Chính vì thế các bác sĩ sẽ sử dụng những phương pháp phù hợp với triệu chứng của các bệnh lý liên quan. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị teo não có thể sẽ bao gồm:
- Sử dụng thuốc.
- Vật lý trị liệu.
- Tư vấn tâm lý.
- Liệu pháp ngôn ngữ.
- Trong trường hợp những phương pháp trên không mang lại kết quả khả quan thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.
Làm thế nào để phòng ngừa bệnh teo não?
Teo não là một phần tất yếu của lão hóa sẽ không thể thay đổi được. Tuy nhiên, bạn có thể làm chậm tiến trình này bằng cách áp dụng lối sống lành mạnh để giảm các yếu tố nguy cơ đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống của người bị teo não.
- Tập thể dục hàng ngày tùy theo thể chất.
- Ngủ đủ giấc và sâu giấc.
- Kiểm soát căng thẳng vì đây là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề về huyết áp, tim mạch và đột quỵ.
- Kiểm soát huyết áp, tiểu đường và mỡ máu.
- Không hút thuốc và hạn chế uống rượu bia.
- Trao đổi với bác sĩ nếu bạn có nguy cơ cao mắc phải các vấn đề sức khỏe liên quan tới não và trí nhớ.
Người bị teo não sống được bao lâu?
Teo não có hồi phục được không? Đây là câu hỏi mà nhiều người bị teo não quan tâm và tìm kiếm câu trả lời. Tuy nhiên, teo não có xu hướng tồn tại vĩnh viễn, không thể phục hồi. Có điều, người bị teo não cũng không nên quá bi quan. Mặc dù bạn không thể thay đổi sự thật về bệnh tật của mình nhưng bạn có thể kiểm soát mức độ và tiến trình phát triển bệnh để có thể nâng cao chất lượng cuộc sống.
Khi nào người bị teo não cần tới cơ sở y tế?
Não bị teo có thể khiến người bệnh rơi vào tình trạng nguy hiểm như: đột quỵ. Nếu người bị teo não nhận thấy những triệu chứng xuất hiện đột ngột dưới đây thì cần gọi cấp cứu ngay lập tức:
- Mất thăng bằng, té ngã.
- Một hoặc hai mắt không thể nhìn được bình thường.
- Không hiểu người khác nói gì.
- Không thể đi lại, di chuyển.
- Tay, chân, mặt bị tê hoặc không còn sức lực.
- Chóng mặt nghiêm trọng.
- Đầu đau dữ dội.
- Nói ngọng hoặc không thể nói.
Một số dấu hiệu khi co giật mà người bệnh cần được cấp cứu ngay lập tức
Thông thường, những cơ co giật có thể được kiểm soát ngay tại nhà nhưng người bệnh cần được đưa tới bệnh viện trong các trường hợp sau:
- Cơn co giật diễn ra lâu hơn 5 phút.
- Người bệnh bị co giật trong nước.
- Đây là lần đầu tiên người bệnh bị co giật.
- Người bệnh bị thương khi đang lên cơn co giật.
- Người bệnh khó thở hoặc khó thức dậy.
- Hai cơn động kinh diễn ra liên tiếp.
- Người bệnh mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường hoặc tim mạch.
“Người bị teo não sống được bao lâu?” là câu hỏi không có câu trả lời chính xác. Tuổi thọ của người bệnh tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng như lối sống của họ. Nếu bạn hoặc người thân đang nghi ngờ có các triệu chứng liên quan đến teo não thì cần tới gặp bác sĩ để có thể được chẩn đoán chính xác cũng như lên kế hoạch điều trị giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.
Yaocare Medic – Hương Dược Trị Liệu